Jak najbardziej istnieje mechanizm działania trzech gun, i nie biorąc pod uwagę zmiennej, jaką jest oparte na wolnej woli pragnienie, mechanizm ten jest jak najbardziej przewidywalny, a wszystko to, zgodnie z wolą i planem Kryszny. Śrila Jiva Goswami w ten sposób opisuje ten mechanizm działania:
"W istocie rzeczy, indywidualna dusza zachowuje swoją maleńką niezależność. Materialna moc, maya reaguje na pragnienia duszy. Indywidualna dusza pragnie w pewien sposób i wykonuje materialne czynności, aby spełnić swoje pragnienia. Te materialistyczne działania wprowadzają w ruch tryby (guny) materialnej natury (poczynając od dobroci, sattva-guny), po czym guny wprowadzają w ruch czas. W ten sposób, materialny czas jest zależny od trzech gun materialnej natury"
Śrimad Bhagavatam 2.5.19 wyjaśnia dalej:
"Guny te, manifestując się później jako materia, wiedza i działanie, umieszczają wiecznie transcendentalną żywą istotę w strefie wpływów prawa przyczyny i skutku, zmuszając ją do podjęcia odpowiedzialności za takie działanie."
Działanie gun, jako przyczyny sprawczej świata materialnego (nimitta-karana) jest jak najbardziej przewidywalne, ponieważ jest wprawione w ruch przez Krysznę w ściśle określonym celu, w czym kapryśność i nieprzewidywalność związków przyczynowo-skutkowych byłyby przeszkodą. Dlatego też, kiedy świadomość wchodzi w kontakt ze specyficznymi gunami, to owoc tego jest zawsze przewidywalny.
Długa lista (przewidywalnych) symptomów trzech gun jest podana w Bhagavad-gicie, głównie w rozdziałach 14 i 17. Przykładowo, kontakt z sattva-guną (dobrocią) rodzi wiedzę, czystość, szczęście, prawdę, współczucie, równowagę, harmonię, spokój, prawość i cnotę, itd., itp. Kontakt z rajo-guną (pasją) rodzi pożądanie, nieograniczone pragnienia i tęsknoty, ciężką pracę dla owoców, wielkie przywiązanie, chciwość, zazdrość, duże ego, itd., itp. Kontakt z tamo-guną (ignorancją) rodzi głupotę, szaleństwo, iluzję, bierność, indolencję, ospałość, apatię, chaos, destrukcyjność, nieczystość, agresywność, bezwzględność, brutalność, nienawiść, itd., itp.
|